Kadınlarda en sık görülen kanser meme kanseridir ve meme kanseri kanserden dolayı olan ölümler sıralamasında Akciğer, mide, kalın barsak kanserlerinden sonra 4. sıradadır.

Meme kanseri için risk faktörleri ise:

Kadın : Kadın olmak meme kanseri oluşum riskini artırır. Fakat meme kanseri olan her 100 kadına karşılık 1 erkekte aynı hastalık görülebilir.

Yaş: Yaşlandıkça taşıdığınız risk artar. Doksan yaşına kadar yaşayacağınız varsayılırsa, tüm yaşamınız boyunca meme kanserine yakalanma riskiniz yaklaşık %14’tür. Bu durum kulağa korkunç gelebilir, çünkü 90 yıllık bir yaşam süresinde yaklaşık yedi kadından birinde meme kanseri görülmesi anlamına gelmektedir.

Fazla kilolu ya da şişman (obez) olmak:

Irk: Beyaz ırkta daha fazla görülür.Siyah ırkta ise daha agresif seyreder.

Yoğun meme yapısına sahip olmak:

Genetik faktörler:Günümüze kadar kalıtıma bağlı meme kanserleri iki gen ile ilişkilendirilmiştir:

BRCA1 ve BRCA2 genleri:

Bu genlerin görevi meme hücrelerinin normal olarak gelişmelerini sağlamak ve kanser hücrelerinin çoğalmasını engellemektir. Ancak bu genlerde bozukluk veya mutasyonlar olursa meme kanseri riskinde artış meydana gelir. Anormal BRCA1 ve BRCA2 genleri tüm meme kanserlerinin yaklaşık %10’undan sorumludur.

Çevresel Faktörler: Meme kanseri ve daha birçok hastalık riskini etkileyebilen birçok faktör bulunmaktadır: ne yediğiniz, yaptığınız egzersiz miktarı, sigara içip içmemeniz, çevrenizdeki kimyasallar ve daha niceleri. Ancak, belirli yiyecek veya kimyasalların yüksek veya düşük meme kanseri riskiyle kesin olarak ilişkili olduğunu söylemek zordur. Araştırıcılar halen, belirli yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin meme kanseri riskini nasıl etkilediği konusunda mümkün olabildiğince bilgi elde etmek için yoğun olarak çalışmaktadırlar. Deodorant/ter önleyiciler meme kanseri riskini arttırmaz. Araştırma sonuçlarına göre saç boyası ile meme kanseri riski arasında bir ilişki yoktur.

Erken adet ve geç menopoz: 12 yaşından önce adet başlangıcı ve 50 yaşından sonra menopoz meme kanseri riskini arttırır.

Doymuş yağ oranı yüksek beslenme: Yağların cinsleri önemlidir. Kanola yağı ve zeytin yağı gibi tek bağlı doymamış yağlar meme kanseri riskini artırmazken mısırözü yağı gibi besinler obeziteye neden olarak dolaylı olarak riski artırır.

Meme kanserinde aile hikayesi: Aile hikayesinde meme kanseri olanlar hastalığın oluşması bakımından yüksek risk altındalar. Fakat meme kanseri olan kadınların %85′ inin ailesinde meme kanseri hikayesi yoktur.

Aile hikayesi sadece anne, kız ve kız kardeşten oluşan yakın akrabaları kapsar. Eğer aile bireylerinden menopoza girmiş, 50 ve daha üstü yaşta meme kanseri teşhisi konmuş olan biri varsa hayat boyu risk sadece %5 artar. Aile bireylerinden menopoz olmamış olanın riski %18,6′ dır. Eğer yakın aile bireylerinden menopoz öncesi ve iki taraflı meme kanseri olan varsa, hayat boyu risk %50′ dir.

Belirgin bir şekilde pozitif aile geçmişi olan ve menopoz öncesi meme kanseri olan kadınlar, mamografi çektirmeye aile bireylerinin teşhis yaşından 10 yıl önce başlamalılar. BRCA-1 ve BRCA-2 gen testleri yüksek riskteki hastaları belirleyebilir.

Bazı iyi huylu meme hastalıkları

*1.5- 2 kat risk oluşturanlar

Atipisiz benign proliferatif meme hastalıkları

Duktal hiperplazi,

Kompleks fibroadenoma,

Sklerozan adenozis,

Papillomatozis,

Radial skar 

Riskde 4-6 kat artış yapanlar 

Atipik duktal hiperplazi,

Atipik lobüler hiperplazi

Geç yada hiç doğum yapmamış olmak: 35 yaşına kadar hamilelik bir şekilde koruyucudur. Hiç doğum yapmamışlarda risk yüksek.Rahibelerin yüksek meme kanseri riski vardır. Fazla sayıda doğum yapmış olmak riskde minimal bir düşüş yapar.

Emzirme süresi: Tartışmalı olmakla beraber uzun emzirme süresi riski azaltabilmektedir (12 ay).

Menapoz sonrası hormon tedavisi almak : Çoğu çalışma 10 yıldan fazla östrojen alımının meme kanseri gelişiminde risk artışına sebep olduğunu göstermektedir.

Geçmiş meme kanseri hikayesi: Önceden meme kanseri olmuş hastaların diğer memelerinde kanser gelişme riski yüksektir. Bu risk yılda %1 ya da yaşam boyu %10 oranındadır. Meme kanseri teşhisinden sonra klinik izlemenin sebebi, sadece hastalığın yeniden oluşmasını değil aynı zamanda diğer memede ortaya çıkabilecek kanseri erkenden teşhis etmektir.

Hodgkin hastalığı için ışın tedavisi: Göğsüne ışın tedavisi uygulanan hastalar yaklaşık 10 yıl sonra yüksek meme kanseri riskine sahip olur, bu gruptaki hastalar erken teşhise önem verilmelidirler. Mammografi çekimi risk artışı yapmaz

Orta derecede obezite: Obezite ve meme kanseri ilişkisi karışık olmakla birlikte yüksek riskle ilişkilidir.

Fizik Aktivite: Haftada 1,5 -2 saat hızlı tempolu yürüyüş meme ca riskini azaltır

Alkol: Hergün alınan alkol riski artırır (yarım litre bira/ 3 kadeh şarap) (dens meme,uzun boylular,kemik dansitesinin yüksek olması riski artırabileceği söyleniyor)

Düşük yapmış olmak, Meme silikon implantları, Sigara, Çevresel karsinojenler, Gece çalışması riski artırıp artırmadığı belli değildir.

Meme Kanserine Yakalanma Riskini Azaltmak İçin Neler Yapılmalı ?

• Egzersiz şeklinde yapılan fiziksel aktivitenin, meme kanseri riskini azalttığına ilişkin kanıtlar artmaktadır. Haftada en az 1,25 – 2,5 saatlik hızlı yürüyüşler, kadındaki meme kanseri riskini %18 oranında azaltmaktadır. Eğer bu yürüyüş, haftada 10 saat olursa, risk oranı biraz daha azaltmaktadır.

• Bazı araştırmalar, uzun süreli emzirmenin meme kanserini az da olsa azalttığını öne sürmüştür.

• Araştırmalar, doğum kontrol hapı kullanan kadınların, kullanmayan kadınlara nazaran az da olsa meme kanseri riski taşıdığını göstermektedir. Hapların kullanımına son verildiğinde, risk oranı normale dönmektedir.
• Çok fazla hamilelik geçiren ve genç yaşta hamile kalan kadınlarda, meme kanseri olma riski azalır. Bunun nedeni ise, hamilelik döneminde duran adet döngüsüdür.
• Yağlı yiyeceklerle beslenmenin ve obezitenin meme kanserri açısından risk oluşturduğu bilindiğine göre beslenmenin düzenlenmesi ve kilo verilmesi meme kanseri riskini azaltacaktır.

Meme Kanserini arttıran risk faktörleri nelerdir ?

Meme kanserinde çeşitli risk faktörleri vardır. Kişide bu risk faktörlerini değerlendirip beş yıl boyunca yüzde kaç ihtimalle yakalanma riski olduğunu saptamak için çeşitli hesaplama metotları vardır.

Modifiye Gail modeli gibi yapılan çeşitli testlerle bu oran aşağı yukarı saptanabilir.

Örneğin; kadın olmak başlı başına zaten bir risk faktörüdür. Yaşlandıkça meme kanseri riski gelişmesi artar.Brca 1 ve 2 genlerini taşıyanlarda meme kanseri riski daha yüksektir.

12. yaşından önce adet görmek ya da 50 yaşından sonra menopoza girmek riski arttırır. Yağlı yemeklerle beslenmek obezite meme kanserini arttıran risk faktörlerindendir. Ailesinde meme kanseri olması bazı iyi huylu meme hastalıkları meme kanseri riskini arttırır. Geç doğum yapmak ya da hiç doğurmamak meme kanseri için önemli bir risk faktörüdür. Bunun dışında östrejen tedavisi göğsüne herhangi bir sebeple radyasyon alması meme kanserini arttıran risk faktörlerindendir.

Meme Kanserini arttıran risk faktörleri Videolu Anlatım